17. Yüzyıldan Kalma Mumyalanmış Beyinlerde Kokain Bulundu!

19. yüzyıl Avrupa'sında koka bitkisinin kimyasal bir işlemden geçirilmesinin ardından kokainin kıtada yaygınlaştığı tahmin ediliyor (Reuters/Arşiv)

İtalya'da 17. yüzyıla ait bir mezarlıktaki kalıntılarda kokain izleri tespit edildi. Bulgular, Avrupa'daki kokain kullanımının bilinenden 200 yıl daha önce başlamış olabileceğine işaret ediyor. 

Güney Amerika'ya özgü koka bitkisi, Erythroxylon adlı sınıfta yer alıyor. Bu cinsteki bitkilerin çoğu uyarıcı etki yaratan tropan alkaloid, yani kokain içeriyor.

Koka bitkisi, Güney Amerika'da binlerce yıl boyunca dini ve kültürel amaçlarla kullanılıyordu. Avrupalıların 15. yüzyılda kıtayı istila etmesinin ardından ilk başta İspanyollar bu bitkiyi fark etmişti. 

Bitkinin Avrupa'ya tam olarak ne zaman geniş çapta ihraç edilmeye başlandığı bilinmiyor ancak çoğu tarihçi, uyuşturucu olarak yaygınlaşmasının 19. yüzyılı bulduğunu söylüyor. 

Ancak yeni bir araştırmada, Milano'da 17. yüzyıla ait bir hastanenin mezarlığındaki insan kalıntılarında koka bitkisinin izleri tespit edildi. 

Dönemin önemli bir hastanesi olan Ospedale Maggiore, Ca' Granda adlı mezarlığı kullanıyordu. Mahzen mezarda en az 10 bin kişiye ait yaklaşık 2,9 milyon kemik olduğu düşünülüyor.

Daha önce burada bulunan kemikler üzerine yapılan analizlerde kenevir ve esrar bulunmuştu.

Journal of Archaeological Science adlı hakemli dergide yakın zamanda yayımlanan bir çalışmada, iki kişinin mumyalanmış beyin dokusu incelendi. 

Analiz sonucunda koka bitkisinin aktif bileşenini bulan bilim insanları, maddenin hayattayken tüketildiğini söylüyor. 

Hastanenin tedavi amacıyla bu bitkiyi kullandığına dair bir kanıt olmadığı için hastaların, ilaç veya keyif amacıyla kendi başlarına kokain tüketmiş olması muhtemel görünüyor. 

Araştırmacılar makalede şu ifadeleri kullanıyor: 

Korunmuş insan beyinleri üzerinde yapılan toksikolojik analizler, Erythroxylum cinsi bitkisinin 19. yüzyıldan önce Avrupa'da kullanıldığına dair ilk kanıtları ortaya koyarak, bitkinin varlığına dair anlayışımızı neredeyse iki yüzyıl geriye götürdü.

Yeni araştırma, kokainin sanılandan çok daha önce Avrupa'da yaygınlaştığı ihtimalini öne çıkarsa da durum aslında böyle olmayabilir.

İncelenen cesetlerin yaşadığı dönemde İspanya'nın kontrolündeki Milano, özellikle Amerika'dan egzotik bitkiler ihraç ediyordu. Bu nedenle kokain tüketimi İspanya'da, kıtanın geri kalanından önce yaygınlaşmış olabilir.