Çağın Hastalığı: Beyin Sisi Nedir ve Nasıl Azaltılır?

Günümüzün hızlı tempolu yaşam tarzı ve sürekli artan stres seviyeleri, birçok kişinin günlük olarak 'beyin sisi' deneyimlemesine neden oluyor. Beyin sisi, zihinsel bulanıklık, dikkat dağınıklığı ve odaklanma güçlüğü gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Peki, 'çağın hastalığı' sayılan beyin sisi nedir, belirtileri nelerdir ve tedavisi var mı?

'Beyin sisi', genellikle beyin yorgunluğu, zihinsel bulanıklık veya dikkat dağınıklığı gibi durumları ifade etmek için kullanılan bir deyimdir. Bir kişinin zihinsel olarak net ve odaklanmış olmaması durumunu tarif etmek için kullanılır. Bu terim, kişinin zihinsel performansının düşük olduğu hissine atıfta bulunabilir ve genellikle yorgunluk, stres veya uyku eksikliği gibi faktörlerle ilişkilendirilir.

Beyin sisi nedir?

Beyin sisi, koronavirüs hastalarında belgelenen bir tür zihinsel yorgunluk ve zihin bulanıklığıdır. Tıbbi bir tanı olmayan beyin sisi tanımı, düşünme yeteneğini etkileyebilecek belirli semptomların için kullanılır.

Beyin sisinden mustarip olanlar bu durumu genellikle bir 'pus' veya 'sis' içindeymiş gibi odaklanma veya zihinsel netlik eksikliği olarak ifade eder. Belirtiler; olayları tam hatırlayamama, cümleleri tamamlamak için doğru kelimeleri bulma güçlüğü veya genellikle kişinin düşüncelerini toplayamama şeklinde bir kafa karışıklığı ve yönelim bozukluğunu içerir. Beyin sisi aynı zamanda hafıza sorunları ve yorgunlukla birlikte olabilir, zihinsel bir yavaşlamaya neden olabilir.

Beyin sisi, kişinin sosyal yaşamını ve günlük işlerini yapma yeteneğini etkileyebilir. Altta yatan durumun zamanında anlaşılmaması ve tedavi edilmemesi, bireyin yaşam kalitesinde gözle görülür ve ciddi bir düşüşe neden olabilir.

Beyin sisinin nedenleri nelerdir?

Beyin sisi, sinir hücrelerini doğrudan etkileyen Kovid-19 ile ilişkili olarak ve beyinde geçici oksijen eksikliği veya inme ile ilişkili nörolojik hastalıklarda gözlenmiştir. Beyin sisi hem hastaneye yatırılan Covid-19 hastalarında hem de sadece hafif semptomları olan ve hastaneye yatışı gerektirmeyen kişilerde görülebilir. Uzun Kovid hastaları (Kovid-19 hastalığının etkilerinin uzun süreli olması) aylarca veya daha uzun süren kronik semptomlar yaşayabilir.

Ayrıca lupus (kelebek hastalığı), kronik yorgunluk sendromu, fibromiyalji, uyku apnesi dahil olmak üzere birçok hastalıkta da beyin sisi ortaya çıkabilir. Depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ile bağlantılı olarak da beyin sisi görülebilir.

Beyin sisi belirtileri nelerdir?

Beyin sisi belirtileri şunlardır:
Odaklanma güçlüğü
Çoklu görevlerde (multitasking) zorluk çekme
Unutkanlık
Kısa süreli ve uzun süreli hafıza bozuklukları
Bilişsel kusurlar
Şaşkınlık hali
Kelime bulmada zorluk
Zihin yorgunluğu
Beyin sisinin ana sebepleri
Beyin sisinin ana sebepleri şu şekilde listelenebilir:
Magnezyum eksikliği
D vitamin eksikliği
B vitamin eksikliği
Demir eksikliği ile giden kansızlık
Kötü beslenme; şeker ve basit karbohidratlı beslenme
Hazır işlenmiş gıdaları tüketmek
Uyku sorunları
Tiroid sorunları
Aşırı çay ve kahve tüketimi
Yoğun tempoda çalışmak ve insülin direnci
Şeker hastalığı

Beyin sisine ne iyi gelir?

Uzmanlar, beyin sisini azaltmanın birkaç etkili yolunu öneriyor. Bunlar arasında düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek ve yeterli uyku almak ilk sıralarda yer alıyor. Ayrıca stres yönetimi tekniklerini uygulamak, meditasyon ve derin nefes egzersizleri gibi aktiviteler de beyin sisini dağıtmada önemli bir rol oynayabilir.
Beyin sisiyle mücadele etmek için günlük olarak kısa molalar vermek, zihni yeniden odaklamak ve tek bir konuya odaklanmak da önemlidir. Bu, zihinsel performansı artırırken stresi azaltmaya da yardımcı olabilir.

Sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarını benimseyerek ve stresle başa çıkma stratejilerini uygulayarak, beyin sisini azaltmak ve daha net düşünmek mümkün olabilir. Uzmanlar, bu tekniklerin düzenli olarak uygulanmasının, zihinsel sağlığı ve genel iyilik halini olumlu yönde etkileyeceğini vurguluyor.

Beyin sisi teşhisi için yapılan testler

Kliniğimizde yapılmakta olan Harward Üniversitesi ile iş birliği içinde Türkçe versiyonunu geliştirdiğimiz Beyin 360-Brain Up dikkat konsantrasyon ve Hafıza Test Bataryası yaklaşık 2-2,5 saat süren elektronik ortamda oldukça yoğun şekilde beynin ayrıntılı olarak tüm işlevlerini sorgulayan bir testtir. Bu test sonucunda size yaklaşık 9-10 sayfalık oldukça ayrıntılı bir beyin sağlığınızla ilgili durum raporu hazırlanıyor ve tablonun varlığı, şiddeti ve sebebi gözden geçiriliyor.

Brain-Up Testi sonrasında radyolojik olarak hastanın tüm beyin işlevlerinin değerlendirildiği Beyin Haritalaması tetkiki isteniyor. Beyin haritalaması beyinde tüm sinir liflerinin ve fonksiyonlarının değerlendirildiği Traktografi, Spect, Fonksiyonel MR ve Beyin Video Görüntüleme Tetkiklerinden oluşuyor.