'Kadınların Kafaları Kesilip Cesetleri Nehirlere Atılıyor'

Taliban yönetiminde kadınların kafalarının kesilip cesetlerinin nehirlere ve sokaklara atıldığı, kaygı verici yeni bir raporda belirtildi.

Afghan Witness'ın yürüttüğü çalışma, Taliban'ın iki yıl önce ağustosta ülke yönetimini ele geçirmesinden bu yana Afganistan'da 3 bin 329 insan hakları ihlali iddiası bulunduğunu ortaya koydu.

Açık kaynak verileri kullanan araştırmacılar, geçen yıl ocaktan bu yana halkın öldürülmesini, keyfi gözaltına alınmasını ve işkence görmesini içeren 1977 insan hakları ihlali iddiasını belgeledi.

Çalışmada, yüzlerce kadının Taliban, akrabaları ya da kimliği belirsiz kişiler tarafından şiddet kullanılarak öldürüldüğüne dair raporların ortaya çıktığı ve rakamların kadın cinayeti vakalarında "kademeli bir artışa" işaret ettiği belirtiliyor.

Raporda, "Afghan Witness, Ocak 2022'den bu yana kadınların çoğunlukla aşırı şiddet ve vahşet koşullarında ayrı ayrı öldürüldüğü bildirimlerinin kaydını tutuyor" deniyor.

Araştırmacılar, geçen yıl ocaktan bu yıl temmuza kadar ülke genelinde bu tür 188 vaka kaydettiklerini belirtirken, bildirilenlerde kafası kesilen ya da vurulan kadınların yanı sıra bıçaklama vakaları da yer alıyor. Afghan Witness çalışmasında, cesetlerin söylenene göre sıklıkla nehirlere veya sokaklara atıldığı ve zaman zaman bildirilenlerde bazı cesetlerin işkence veya boğulma izleri taşıdığının belirtildiği ortaya kondu.

Afghan Witness projesinden David Osborn şunları söyledi:

Taliban, başta kız çocukları ve kadınların hakları olmak üzere insan hakları ve Cumhuriyet döneminde görev yapmış memur ve güvenlik personeline yönelik af konusunda daha önce verdiği sözlerin çoğunu tutmadı.

O zamandan beri bildirilen kadın cinayeti vakalarının yükseldiğini, kamuya açık kırbaçlama ve infazların yeniden uygulanmaya başlandığını, eski güvenlik ve silahlı kuvvetler personelinin öldürülmesi ve gözaltına alınmasının sürekli arttığını ve sivil toplum, medya ve aktivistlere yönelik baskının sürdüğünü gördük.

Her ne kadar tüm vakalar doğrulanamasa da "çok sayıda Afgan'dan" gelen raporların "büyük boyutunun", "Taliban ve diğerleri tarafından cezasız kalan insan hakları ihlallerinin yaygın ve geniş kapsamlı doğasına" ışık tuttuğunu belirtti.

Osborn sözlerini şöyle sürdürdü:

Risklere rağmen çoğunluğu kadınlardan olmak üzere bazıları protestolarına devam etti. Ancak bu sesler ve Afganistan'daki daha geniş sivil toplum, iki yıllık Taliban yönetiminin ardından giderek daha fazla tecrit ediliyor.

Araştırmacılar, Taliban Yüksek Mahkemesi'nin Ekim 2022'deki kamusal alandaki ilk bedensel cezadan bu yana 350'den fazla kişiye kamusal cezalandırma veren 56 duyurusunu belgeledi. Bu cezalandırma biçimi çoğunlukla zina, sodomi (Üreme amacı taşıyamayacak cinsel aktiviteler -ed.n) ve gayrimeşru ilişkiye girmek gibi ahlaki suçlar denen suçlarla ilgiliydi.

Taliban iki yıl önce iktidarı ele geçirdiğinden bu yana kadınları iş yerlerinden, eğitimden ve kamusal alanlardan men etmenin yanı sıra tüm spor dallarında yer almalarını da engelledi.

Araştırmacılar, Ağustos 2021'deki ilk eylemden bu yana kadınların öncülük ettiği, protestocuların kız çocuklarının ve kadınların eğitime ve işyerine erişimlerinin kısıtlanmasına karşı olduklarını gösterdikleri yaklaşık 70 sokak protestosunu doğruladı.

Rapor, Ocak 2022'yle Temmuz 2023 arasında sivil toplum aktivistleri ve göstericilerin gözaltına alındığına dair 67 bildirimi belgeliyor. Öte yandan, Taliban tarafından gözaltına alınan gazeteci, fotoğrafçı ve medya yorumcularına ilişkin 98 bildirim bulunuyor.