Hem EYT'liler hem de emekliliği gelen vatandaşlar, emeklilik için gün sayar oldu. Tüm emekli adayları yüksek emekli maaş alıp alamayacağını merak ediyor. Vatandaşlar, yüksek emekli maaşı alabilmek için başvuruyu ne zaman yapmaları gerektiğini araştırıyorlar. Peki, yüksek emekli maaşı almak için 2022 sonunda mı başvuru yapılmalı yoksa 2023 yılı mı beklenmeli? İşte tüm detaylar...
Emeklilik dilekçesi ne zaman verilmeli?
Emekli olmak için verilecek dilekçe 31 Aralık 2022 tarihinden önce mi yoksa sonra mı verilmeli? Bu durumda öncelikle hesaplama yapılması gerekir. Bu hesaplama şu şekilde yapılmalıdır. 2022 yılında emekli aylıklarına yapılan kümülatif zam oranı ve 2022 yılı güncelleme katsayısının (2002 yılı TÜFE artış oranı+ülke büyümesinin yüzde 30’u) karşılaştırılmalıdır. Bu karşılaştırma sonucunda emekli aylıklarına yapılan zam, güncelleme katsayısından az çıkarsa emeklilik talebi için 2023 yılının beklenmesi, fazla çıkarsa yılbaşından önce bir tarihte başvuru yapılması daha avantajlı olacaktır. Emekli aylıklarına 2022 yılında toplam yüzde 78,61 kümülatif artış yapıldı.
Merkez Bankası tahminleri düşüyor
Enflasyon ve büyüme oranları 2023 itibariyle açıklansa da şimdiden bazı tahminler yapılıyor. Tüketici enflasyonunun ekim ayından itibaren yıllık yüzde 85.51 olduğu açıklandı. Orta Vadeli Program’da (OVP) yılsonu tahmini yüzde 65 olarak açıklandı. Merkez Bankası tarafından açıklanan son enflasyon raporunda yılsonu enflasyon tahmini ise yüzde 65.2 olarak belirlenmişti. 2022 büyüme tahmini ise yüzde 5-6 seviyesinde seyrediyor.
Emekliler zamlardan faydalanacaklar
SGK'lı ve Bağ-Kur'lu emekli adaylarının dilekçelerini 31 Aralık tarihinden önce vermeleri halinde, maaş hesaplamaları yapılırken 31 Aralık 2021 tarihinden başlayarak hesaplanacak, ayrıca hesaplanan aylığa 2022 yılında yapılan ocak ve temmuz zamları da eklenecek. Yılbaşı tarihinden önce dilekçe verip maaşları bağlanan emekliler, Ocak 2023'te yapılacak zamlardan da yararlanabilecek. Son 2 ayda hesaplanan enflasyon aylık olarak yüzde 3 oranında artış gösterirse yılbaşında yapılacak zam yüzde 16-20 arasında değişecek. Yani özetlemek gerekirse; aralık ayında emekli olan vatandaşlar yüzde 78,61 enflasyon zammıyla birlikte yüzde 20 Ocak zammını da maaşına ekletebilecek. Böylece neredeyse yüzde 100'lük bir artış olacak.
Emeklilik başvurusu için 2023'ü beklemeyin
Emekli adayları başvurularını ne zaman yapacağını düşünüyor. Başvurular için 2022 mi daha mantıklı 2023 mü derken cevap geldi. Başvuruları 1 Ocak tarihinden sonra yapan vatandaşların emekli aylık hesaplamaları yapılırken 2022 yılı enflasyonunun yüzde 100'ü ile birlikte 2022 yılının milli gelir artışı yüzde 30'u belirleyici olacak. Büyüme katsayısının yüzde 5 olacağı düşünülürse yüzde 65 enflasyona göre yüzde 66,5 olacak. Enflasyonun yüksek çıkması halinde bu oran artacak, ancak riskli. Çünkü 2022'nin tamamında verilen zam oranı yüzde 78,61'i aşması zor görünüyor. Bu yıl emekli olanlar ocak ayında yüzde 16-20 seviyelerinde zam alacaklar.
Emeklilikte kıdem tazminatı hesabı önemli!
Emekli adayları kıdem tazminatı hesaplamasına da dikkat etmeli. Uzun yıllar boyunca aynı iş yerinde çalışan emekli adaylarının kıdem tazminatları ocak ve temmuz da yapılan zamlarla birlikte değişiyor. Taban tutar brüt asgari ücret, tavan tutarı ise memur maaşı belirliyor. Şu anda brüt asgari ücret 6 bin 471 TL, tavan memur maaşı ise 15 bin 371 TL. Yemek, yol parası dahil eklenmiş brüt ücreti 15 bin 371 lira ve altında olanlar, çalışmış oldukları her sene için brüt ücretleri miktarında kıdem tazminatı almaktadır. Brüt ücreti bu tutardan fazla olanlar ise emeklilik dilekçelerini 31 Aralık’tan önce verdikleri zaman, her sene için 15 bin 371 lira tutarında kıdem tazminatı almaya hak kazanacaklar.
Aradaki fark ne kadar olacak?
Emekli olmak için dilekçe verecek vatandaş, 2023 içinde dilekçe verirse kıdem tazminatı yükseleceğinden daha fazla kıdem tazminatı almış olacak. Artışın yüzde 20 olarak varsayılması halinde her yıl başına 3 bin TL kadar bir artış olacak. Bu artışın çalışma yılına göre hesaplanması gerekiyor. Ocak zammıyla birlikte birkaç yıl aynı işyerinde çalışılması halinde fark az olacaktır ancak uzun yıllar çalışıldıysa ciddi bir fark olacaktır. Bu sebeple kıdem tazminatının artmasını beklemek mi yoksa ocak zammını beklemek mi? Burada karar verecek olan kişi, emekli adayıdır. EYT'liler ise mecburen tarihi beklemek zorunda kalacak.
Memurların emeklilik durumu ne olacak?
Memurlar için dilekçe verme durumu diğer sigortalılardan farklılık gösteriyor. Memurlar maaşlarını her ayın ortasında yani 15'inde alıyorlar. Bu sebeple 16 Aralık 2022 tarihinde dilekçe veren memurlar, 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren emekli aylıklarını alacaklar. Durum böyle olunca 15 Ocak 2023 tarihinde memur maaş katsayılarına göre emekli maaşları bağlacak.
Ancak memurlar için, bu yıl içinde artırılan ek gösterge, 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren geçerli olacak. Memurların ek göstergelerinden kaynaklanan emekli ikramiyesi artışından faydalanması için dilekçelerini 15 Ocak 2023 tarihinden sonra vermeleri daha mantıklı görünüyor. Emekliliği gelen memurların emekli ikramiyesinden yararlanabilmeleri için 15 Ocak tarihinde iş başında olmaları gerekiyor.