Yılbaşını Kutlamak Helal mi, Haram mı?

Dünya bir yılı daha geride bırakıyor. 2022'de yaşananlardan ötürü yeni yıla girerken toplumda heyecan geçmişe göre daha az.

Bu durum yapılan anketlerde de açıkça ortaya çıkıyor. Her 10 kişiden 4'ü daha önceki senelerde duyduğu heyecanın aksine bu sene yeni yıl geldiği için heyecan duymadığını belirtiyor.

Ipsos Anti Kriz Monitörü, dün toplumun yeni yıla ilişkin tutum ve davranışlarını inceleyen bir araştırma verisi paylaştı.

Verilere göre, 2023'e girerken bireylerin yüzde 73'ü yılbaşını kutlamayacağını söylüyor. Oysa geçen sene bu oran yüzde 57'ydi.

Araştırmada, bu sene sadece her 10 kişiden 1'i hediye alacağını belirtirken, hediye almayacağını söyleyen bireylerin yüzde 37'si geçen sene hediye aldığını, yüzde 86'sı da bu sene hediye almamasının temel sebebinin ekonomi olduğunu belirtiyor.

Yine toplumun sadece 3'te biri yeni yıldan umutlu olduğunu ifade ederken, bireylerin yaklaşık yarısı yaşam standartlarının daha iyi olacağı konusunda karamsar.

Ekonomik krizin etkisiyle oluşan hayat pahalılığının insanların tutum ve davranışlarını değiştirdiği tartışmasız bir gerçek.

Bu bir yana tartışmaya konu olan bir diğer meselede yılbaşı kutlaması. 

Neredeyse her sene "yılbaşı Batı özentisi, kutlamak doğru değil" tartışması yaşanıyor.

"Yılbaşının haram olduğunu anlatmaya çalışıyoruz"

Hatta yılbaşında elinde tüfekle evin damında "Noel Baba"yı bekleyen görüntüler hala hafızalarda.

İsmailağa cemaatine yakınlığıyla bilinen "Genç Hoca" isimli Twitter kullanıcısı paylaşımında "Ne acıdır ki Müslümanlara yılbaşı kutlamanın, piyango bileti almanın haram olduğunu anlatmaya çalışıyoruz! Kemalizm silindiri öyle bir geçmiş ki ümmetin üstünden hala daha enkaz halindeyiz" ifadelerine yer verdi.

"Bırakın insanlar eğlensin, mutlu olsun"

Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsrafil Balcı da konuyla ilgili yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı:

"Yılbaşı kutlamak Batı özentisi/ymiş. Peki sarık, fistan, entari giymek veya küçücük kız çocuklarını yetişkinlerle evlendirmek neyin özentisi? Bırakın insanlar eğlensin, mutlu olsun."
Peki yılbaşını kutlamak Batı özentisi mi? Kutlama yapmak dinen helal mi, yoksa haram mı?

"Tamamen Batı özentisidir"

Süleymaniye Vakfı Din ve Fıtrat Araştırmaları Merkezi Başkanı Prof. Dr. Abdulaziz Bayındır, yılbaşı kutlamasının Batı özentisi olduğu görüşünde.

Yılbaşının Hz. İsa'nın doğumuyla bir ilgisinin olmadığını kaydeden Bayındır, "Hz. İsa doğduğu zaman Filistin bölgesinde hurmaların oluşmaya başladığı dönemdir ki o da ağustos gibi oluyor" dedi.

Abdulaziz Bayındır
Bunun tamamen siyasi olduğunu ve daha sonra dini bir ritüel haline getirilmeye çalışıldığını belirten Prof. Dr. Bayındır, "Yılbaşını kutlamanın herhangi bir anlamı yok. Allah-u Teala Müminin süresinde Müslümanlara boş işlerden kaçınmaları tavsiyesinde bulunmuştur" diye konuştu.

Yılbaşı kutlamasının anlamsız bir kutlama olduğunu aktaran Prof. Dr. Bayındır, devamında şunları kaydetti:

Dinimiz piyango biletini haram kılmıştır. Dini açıdan caiz görülmeyecek şekildeki eğlenceler zaten herkes tarafından biliniyor. Bunlar boş işler ve Allah-u Teala bizi boş işlerden uzak kalmamızı istiyor. Bu tamamen Batı özentisidir. Ay isimleri, ayların gün sayısı v.s. bütün bunların hepsi siyasidir ve Batı özentisidir."

"Ne helal ne de haram, mubahlar kısmındadır"

Prof. Dr. Mehmet Hayri Kırbaşoğlu ise yılbaşı kutlamasının evrensen bir kutlama olduğunu ve bunun bir dinin kültürü veya sembolü olmaktan çıktığı kanaatinde. 

Mehmet Hayri Kırbaşoğlu
Kırbaşoğlu'na göre Noel ve yılbaşının ayrı şeyler. Noel'in yılbaşından bir hafta önce kutlandığını hatırlatan Prof. Dr. Kırbaşoğlu, "Hz. İsa'nın doğumu olsa bile Müslüman, Yahudi ve Hristiyanlar arasındaki ilişkileri göz önüne aldığımızda Hz. Peygamberin doğum günü olan Mevlit Kandili'ni kutlayan Müslümanlar, Hz. İsa efendimizin doğum gününün kutlanmasına neden karşı çıkıyorlar. Buna bir cevap aramak lazım. Bu helal veya haram noktası değil, bu mubahlar kısmında. Yani ne helal ne de haramdır" değerlendirmesinde bulundu.

İlahiyatçı yazar Prof. Dr. Mehmet Hayri Kırbaşoğlu, sözlerini söyle sürdürdü:

Kimileri de Müslüman bir ülkede yılbaşı kutlanmaz diyen Müslümanların ülkede yolsuzluk, hırsızlık, adaletsizlik olmaz diye söyleyemediğini şeklinde eleştiriler yapıyor. Müslümanlar tamamen böyle şekilsel ve görüntüsel söz konusu olduğunda ucuz kahramanlık sergiliyorlar. Ancak adalet, yolsuzluk ve adam kayırma gibi yasa ve ahlaka aykırı niye İslam'a aykırılığı akıllara gelmiyor bu dindar kesimlerin. Bu konuda çokça eleştiriler yapılıyor. Bu eleştiriler çok haksız görülmüyor."

"Kutlanmasında bir sakınca yoktur"

İlahiyatçı yazar Prof. Dr. Caner Taslaman da bir şeyin haram olması için onun Kur'an-ı Kerim'de geçmesi gerektiğini söyledi.

Caner Taslaman
Bir başkasının yaptığını yapmakla o şeyin haram olmayacağını ifade eden Prof. Dr. Taslaman, "Peygamberimizin döneminde müşrikler ile Müslümanların giydikleri arasında büyük bir fark yoktu. Müslümanlar sarık ve cübbe giyiyordu onlar da giyiyordu" dedi.

Günümüzde camilerin aldığı mimarinin çoğunlukla Bizans mimarisi olduğunu hatırlatan Taslaman, sözlerini şöyle tamamladı:

Hiçbirimiz 'bu camiler olmaz, yıkılsın' diyor mu? Şu an birçok kişinin giydiği ceketler, kravatlar gibi elbiseler bile Batı kültüründe üretilmiştir. Her gün seyredilen televizyon bile bizim kültürümüzde üretilmiş bir şey değil. Yeni yılda insanlar taksim kullanıyorlar. O takvimde aylardan oluşan 12 bölüm var. Bunun sonuna gelindiğinde yeni bir yıl başlıyor ve bunu kutluyorlar. Bir doğum gününü kutlamak veya üniversiteye giren öğrencinin girişini kutlamak gibi bir şeydir. Kutlanmasında ufacık bir sakınca yoktur. Bu kutlanırken İslam'da haram olan şeylere girerse o zaten haramdır."