Yapay Zekaya Mars'ta İnsanların Yaşadığı Mağaralar Sorulacak!

Bilim insanları yeni bir yapay zeka sisteminin, Mars'ın yüzey görüntülerinden Kızıl Gezegen'de düzinelerce yeni mağara girişi tespit ettiğini ve bunlardan bazılarının geleceğin insan kaşiflerine barınak sağlayabileceğini söylüyor.

Araştırmacılar Mars yüzeyi yaşanmaz olsa da yüzeyin birkaç metre altının biraz daha yaşanabilir olabileceğini belirtiyor.

Giderek artan sayıda çalışma, gelecekteki astronotlara Mars'ta barınak olma potansiyeline sahip mağara girişlerinin keşfedilebilecek yerler olabileceğini öne sürüyor.

Birleşik Krallık'taki Durham Üniversitesi'nden araştırmacılar bir makine öğrenimi algoritmasını eğiterek Mars yüzeyinin görüntülerinden potansiyel mağara girişlerini (potential cave entrances/PCE'ler) tespit etti.

Mağaralar Mars'taki çok eski lav tüplerinin çökmesiyle oluştu ve bu jeolojik yapılar Kızıl Gezegen'in gelecekteki keşfinde kilit rol oynayabilir.

Bu yapılar, çok eski dönemlerde Mars'ta akan lavın dış yüzeyi soğuyup katılaşırken, iç kısımdaki erimiş lavın dışarı akarak ardında tüp yapısını bırakmasıyla meydana geldi.

Bu tür mağaralar sadece gelecekteki kaşiflere barınak sağlamakla kalmayıp aynı zamanda Mars'ta mikrobiyal yaşamın izlerini bulmada da potansiyel etkin noktalar olabilir.

Bilim insanları Mars yüzeyinin altında birbirine bağlı bu türden birçok tüp olabileceğinden şüpheleniyor.

CaveFinder adı verilen yeni yapay zeka sistemi, Mars'ta 4 farklı bölgedeki görüntüleri analiz ederek bu türden 61 mağara girişini tespit edebildi.

Bu bulgular Mars'taki mağaraları bulma sürecine yeni bir yaklaşım getirirken eskiden bu çoğunlukla uydu görüntülerinin manuel olarak incelenmesiyle yapılıyordu.

Örneğin Mars'taki mağara konumlarına ilişkin bilinen en büyük veritabanlarından biri, Mars Küresel Mağara Adayları Kataloğu (MGC3) adı verilen ve binden fazla tanımlanmış Mars PCE'sinin koordinatlarını içeren manuel bir inceleme.

Öte yandan bilim insanları, Mars mağaralarını saptamak için uydu görüntülerinin bu şekilde manuel olarak analiz edilmesinin "bu kadar büyük bir veri setinin incelenmesine bağlı zaman kısıtlamaları nedeniyle" verimsiz olabileceğini söylüyor.

Yakın zamanda Icarus adlı bilimsel dergide yayımlanan çalışmada araştırmacılar, "Mars mağaralarını tespit ederken uydu görüntülerinin manuel olarak incelenmesi gezegen çapında verim sağlamaktan çok uzak" diye yazdı.

Araştırmacılar şöyle ekledi:

Makine öğrenimi bu soruna ilgi çekici bir çözüm sunarak veri kümesini yalnızca PCE içerdiği hesaplama sonucu belirlenen görüntüleri barındıracak şekilde azaltıyor.

Yeni çalışmada araştırmacılar Mars'ta çok sayıda volkana ev sahipliği yapan Tharsis ve Elysium bölgelerinden alınan, MGC3 mağara kataloğundaki görüntüleri değerlendirmesini sağlayarak makine öğrenimi algoritmasını eğitti.

Yapay zeka sistemi Mars'taki mağaraları gezegen çapında tespit etmede hâlâ "uygun" olmasa da bilim insanları bunun, PCE'leri içerdiği halihazırda bilinen daha küçük bölgelerdeki potansiyel mağaraları işaretlemede etkili olabileceğini belirtiyor.

Araştırmacılar, "Genel olarak bu araştırmanın bulguları makine öğreniminin bu eklemelerle, gelecekteki Mars keşiflerinde kilit önemde olacak uzaktan mağara tespitini ilerletmede büyük bir potansiyele sahip olduğuna işaret ediyor" sonucuna vardı.