Ukrayna'da Tehlike Çanları!

Rusya'nın Ukrayna'da işgal ettiği bölgelerde 1 Eylül'de okula dönecek çocukların tarih dersleri eskisinden çok farklı olacak. Bu bölgelerde öğretmenler, Rus müfredatını kullanmaya zorlanıyor.

Bu yazıdaki pek çok isim değiştirildi.

Ukrayna'nın güneyindeki yönetimsel birimler ve okullar dahil eğitim kurumları Rus bayrağıyla donatıldı. Rusya kontrolündeki Melitopol'den Iryna'nın 13 yaşındaki çocuğu 8. sınıfa başlayacak. Ama o son derece kaygılı.

"[Rus müfredatı konusunda] Beni en çok sıkan, tarih derslerinde gerçekten ne öğretecekleri. 'Diğer taraf'tan dinlemek zor olacak. "Bu onların gelenek ve kültürünü zorla kabul ettirmesidir."

İşgal bölgelerinde Ukrayna tarihinin silinmeye çalışılması, Rusya yanlısı sosyal medya kanallarında dile getiriliyordu. Rusya kuvvetleri tarafından kütüphanelerden Ukrayna tarihi kitaplarının kaldırıldığını gösteren fotoğraflar ortada dolaşıyor.

Rusya Aydınlanma Bakanlığı, Ukrayna'da bazı işgal edilen bölgelere Rus kitapları gönderileceğini açıkladı. BBC, bakanlık tarafından onaylanmış temel okul kitaplarının 2016 ve 2022 baskılarının içeriğini analiz etti.

Ukrayna ve Kiev'den bahsedilen çoğu kısım çıkarılmış durumda. Örneğin Orta Çağ'da, başkenti Kiev olan "Kiev Rusyası" olarak adlandırılan Doğu Avrupa ülkesi, "Rus" ya da "Eski Rus" olarak değiştirildi.

Kitap ayrıca yanlış anlatılar da içeriyor. Rusya'nın 2014'te Kırım'ı ilhak edişi, "radikal ulusalcılar [Kiev'de] Batı'nın desteğiyle yönetime geçince", insanların "haklarını korumak için" ortaya çıkmış gibi anlatılıyor.

Bu sırada kitabın şimdiki versiyonunda, Putin'e ve onun başardıklarına daha çok referans veriliyor.

UZAKTAN EĞİTİM OLMAYACAK

BBC, Rusya'nın Aydınlanma Bakanlığı'na ulaştı ancak sorularına yanıt alamadı. Iryna, Ukrayna'nın kontrol ettiği bögelere gitmeyi düşünüyor ancak evini terk etmek istemiyor.

Çocuğunun Rus müfredatıyla eğitim almasını kesinlikle istemiyor ama onu evde tutmak konusunda da şüpheleri var. Aslında çocuklar online olarak Ukrayna müfredatını öğrenebilir ancak ebeveynler tepki çekmekten endişe duyuyor:

"Ya biri bizi [Rusya'nın yerleştirdiği] yeni yetkililere ihbar ederse ya da beni ve çocuğumu Rus eğitimi almadığı için cezalandırırlarsa?"

Ukrayna yanlısı olan bölgeden biri 19 Ağustos'ta sosyal medya platformu Telegram'da, Melitopol'ün biraz dışındaki okuldan Rus yanlısı öğretmenin bir sözünü paylaştı.

Öğretmen, Kremlin'in işgal altındaki alan için kullandığı gibi "özgürleştirilmiş topraklarda" uzaktan eğitim olmayacağını söylüyor. Çocuklarının, birebir eğitime göndermeyi reddeden ebeveynler, kuralı birden fazla kez ihlal ederlerse "ebeveynlik haklarını kaybedecekler".

ÖĞRETMENLER SINIR DIŞI EDİLDİ

Ukrayna yanlısı öğretmenler de ebeveynler gibi savaştan çok etkilendi. Saklanmak zorunda kaldılar. "Tekrar" eğitimler almaya gönderildiler ve sınır dışı edilmekle tehdit edildiler.

Melitopol'de müdür olan Dmytro savaştan önce 500'den fazla çocuğun eğitim gördüğü bir okulda çalışıyordu. Rus yetkililer, öğrencileri Ukrayna müfredatıyla online olarak eğitim almaları için organize etmeye çalıştığını ortaya çıkarınca saklanmaya başladı.

Dmytro, öğretmenlerin Rusya yetkilileriyle işbirliği yapmaya zorlanan ya da buna karar veren öğretmenlerin Kırım ya da Rusya'ya, Kremlin ideolojisine uyan şekilde tekrardan eğitim almak üzere gönderildiğini söylüyor.

"Onlara, 'Biz Rusuz, tek bir halkız, birlik olmamız gerek' denildi ve bunun çocuklara geçirilmesi lazım" diyor. Pek çok öğretmen ve ebeveyn gitmeye karar verse de Dmytro, Rus kontrolündeki bölgede kalmayı tercih etti.

Herson bölgesindeki Nova Kakhovka'dan öğretmen Marina, Temmuz ayı sonunda buradan kaçtı. Bu kararı Rus askerleri ve Rusya'nın eğitim biriminin başına getirdiği yönetici, onun çalıştığı okulu işbirliği yapmayı reddeden müdür yüzünden kapattıklarını duyurduktan sonra aldı.

Nova Kakhovka'da çalışan eksikliği yaşandığını duyduğunu açıklayan Marina, bazı öğretmenlerin alakaları olmayan konularda eğitim verdiğini söyledi.

Bu Rus yerleştirmesi eğitim sisteminin çocukların aidiyet hissine zarar vereceği konusunda endişeli:

"Asıl işleri beyin yıkamak ve kendi anlatılarını çocukların kafalarına yerleştirmek. Çocuklarımızın yaşadığımız ülkeyi, kim olduklarını unutmasını istiyorlar."

'KREMLİN EĞİTİMİ PROPAGANDA ARACI OLARAK KULLANIYOR' 

Leonid Katsva, 42 yıldır Mokova'da çocuklara tarih öğreten bir yazar. Rus kitaplarında tarihin çarpıtılarak sunulduğunu söylüyor ve 2014'teki Kırım'ın ilhakı anlatısında, "Rus güçlerinin yarımadada yaptıklarından bahsedilmiyor" diyor.

Katsva, yeni eğitim ve öğretim yılında, kitaplarda Batı'nın yaptıklarıyla ilgili sert anlatılar olacağına inanıyor ve kitapların tamamen Rus devlet kanalı Channel One'ın satırlarını takip edeceğini ekliyor.

Melitopol'den Dmytro, "Bu Kremlin'in eğitimi propaganda aracı olarak kullandığının kesin kanıtı" diyor. Yine de sınırlı ulaşım da olsa online olarak Ukrayna müfredatının bölgedeki çocuklara öğretilebileceğini umuyor:

"Çocuklarımız neden okullarında başka bir ülkenin bayrağının olduğunu soruyor. Ne diyebilirim ki... 6 yaşında bir çocuk bile bunun normal olmadığını anlayabiliyor."