Türk Tipi Deist!

Avukat Burhanettin Mumcuoğlu, hukuki mücadelenin ardından kimliğindeki din hanesine Türklerin İslamiyet öncesi inanışı "Tengri"yi yazdırdı. Mumcuoğlu ile girişiminin nedenlerini ve Tengriciliğin Türkiye'deki durumunu konuştuk

Kimliğinin din hanesine uzun bir hukık mücadelesinin ardından "Tengri" yazdıran Avukat Burhanettin Mumcuoğlu,  Orta Asya Türkleri'nin geleneksel kıyafetleri içinde / Fotoğraf: Independent Türkçe

Geçtiğimiz günlerin yoğun gündemi içerisinde dikkat çeken haberlerden biri Burhanettin Mumcuoğlu isimli bir avukatın, uzun br hukuk mücadelesinin ardından kimliğindeki din bilgisi hanesine "Tengri" yazdırması oldu. 

Bu gelişmeyle adı duyulan "Tengricilik" Türkiye'de aslında daha çok Türklerin İslamiyet'ten önceki inanışı Şamanlık olarak biliniyor.

Eski Türkçede Tengri, tanrı anlamına geliyor. Tengri, eski Türklerin ve Moğolların geçmişteki ortak inancıydı.

Tengriciliğe göre Gök Tanrı, diğer tanrılar arasında en güçlüsüydü ve Gök'ün yüce ruhu olarak kabul edilmekteydi.

Türkler M.S. 10. yüzyıldan itibaren Müslüman olsa bile Tengricilik dönemlerinden kalan bazı adetler halk kültürü içinde yaşatılmaya devam edildi.

Örneğin kurşun dökme, çaput bağlama gibi adetlerin Türklerin İslamiyet öncesi inanışlarından kalma olduğu iddia edilir.

Ayrıca Turancılık akımının güç kazandığı 1940'lı yıllarda ve milliyetçi akımların geliştiği 1960'lı yıllarda kendisini "Şamanist" olarak nitelendiren kişi ve gruplar çıkmış ancak bunlar çok uzun ömürlü olmamıştı. 

28 yaşındaki avukat, Tengriciliği Türkiye'ye duyurdu

Avukat Burhanettin Mumcuoğlu, Tengriciliğe bir şekilde hatırlanmasına neden oldu. 28 yaşındaki avukat Mumcuoğlu İstanbul'da yaşıyor.

Kararın açıklanmasının ardından Mumcuoğlu Twitter'dan "Burhimum" adlı hesabından yaptığı paylaşımlarla neden böyle bir girişimde bulunduğunu anlatmaya çalıştı. 

İçişleri, Diyanet'ten de görüş istedi, 'Tengri diye din yoktur' dönüşü geldi

Bunun için hangi girişimlerde bulundunuz?

Bu amaçla önce ilçe nüfus müdürlüğüne, ardından bakanlığa müracaatta bulundum. Sonuç vermedi ben de dava açtım. Hukuki bir mücadele sonucunda bu davayı kazandım. Ancak kesinleşen yargı kararının ardından İçişleri Bakanlığı yine de hukuksuzluk yapmaya devam etti. Kararı göstermeme rağmen gereğini yerine getirmedi. Israrla Tengri ibaresini din haneme yazmadı. Burada farklı kurumlardan Adalet Bakanlığı'ndan görüş talebinde bulundu. Adalet Bakanlığı, “Karar yerine getirilmelidir” cevabı verdi. Diyanet İşleri Başkanlığı'na görüş talebinde bulundu. Bunu da son derece yanlış buluyorum. Böyle bir usul de yok zaten. Kesinleşen bir yargı kararı varken Diyanet İşleri Başkanlığı, "Tengri diye bir din yoktur" şeklinde bir dönüş yaptı. Ancak ben ceza davası da açtım. Sorumlular hakkında idari dava da açtım. Bunun sonucunda bu mücadeleyi kazandım.

"Tek benim hanemde Tengri ibaresi yazıyor"

Sonuç ne oldu?

Şu anda Türkiye'de sadece benim din hanemde Tengri ibaresi yazıyor

"Emsal olsun diye belgeleri internette yayımlayacağım"

Başkan insanlar da kimliğine yazdırabilir mi?

Şu anda başka insanlar bu talepte bulunduğunda dahi Tengri yazılmıyor veya başka talepler yerine getirilmiyor. Bu da hukuksuzdur. Emsal olsun diye belgeleri internetten yayımlayacağım. Bu belgeler aracılığıyla emsal karar aracılığıyla Tengri yazılabilir olacak.

"Türkiye'nin yüzde 99'u Müslüman'dır söylemi yanlış"

Girişimi başlatırken başka hedefleriniz de var mıydı?

Evet. Bunlardan biri hep devam eden Türkiye'nin yüzde 99'u Müslüman'dır gibi söylemlerin de zaten yanlış olduğu aşikardı. İstatistiksel olarak da bu yanlışın gün yüzüne çıkmasını da açıkçası amaçladım. Ayrıca Müslüman olmayan kimselerin Türk olmadığı adeta Türklükten de çıktığı gibi çok yanlış bir siyasi fikir ve düşünceler var. Bu Tengri ibaresinin yer alması, güçlenmesi doğrudan bu düşünceyi, bu yanlış görüşlerin de önüne geçiyor. İslamiyet'ten önceki inancımızın da olduğunu, bu haliyle de Türk olduğumuzu gösteren bir girişim. Bu gibi şeyleri amaçladım.

Mumcuoğlu, Türkiye'de Tengriciliğin durumuna ilişkin sorularımızı yanıtladı. 

"Aslında Tengrici değilim"

Neden kimliğinize Tengri yazdırdınız? Siz Tengrici misiniz?

Aslında Tengrici değilim. Burada farklı bir amaç vardı.Yeni kimlik kartlarımızda artık din hanesi bulunmuyor. Ancak çip okutulduğunda veya nüfus kayıt sisteminden sorgulama yapıldığında e-devlet'ten de görüntülenebilen örnek nüfus kaydında din hanemiz bulunmaya devam ediyor. Şimdi bu din hanesine e-devlet sistemi üzerinden değişiklik yapılabilmesi imkanı getirildi. Ancak önemli bir mesele olduğu için yalnızca mobil imza veya elektronik imzayla bu değişiklik sağlanabiliyor. Bana ulaşan müvekkillerim aracılığıyla şunu fark ettik. Burada sadece tanımlı 5-6 din var. Geri kalan dinler yazılmıyor. Bunlar yerine diğer dinler veya bilinmeyen dinler ibareleri yazılabiliyor veya bu hane boş bırakılıyor. Mevzuatta bunun yeri yok. Ayrıca laik bir devletin de din tercihinde bulunmasını doğru bulmadım. Başka dinler yazılabiliyorken hele ki eski Türk inancı olan ve Türk mitolojisini barındıran bu inancın yazılması gerektiğini düşündüm.