GÜNDEM
Kahramanmaraş'ta depremzedeler için toplu konut inşasına başlanan alanın ceviz yetiştiriciliği açısından dünyanın sayılı yerlerinden olduğu ifade ediliyor. 135 dönümü inşaata açıldı, kalan 250 dönüme dokunulmaması isteniyor
Türkiye'de 11 kenti etkileyen depremler sonrası barınma sorununun çözümüne çalışılıyor.
Kalıcı konutların yapılacağı yerlerin zemin etütlerinin bittiği ifade ediliyor.
Bazı yerlerde ise kalıcı konutların temelleri atılıyor. Bu yerlerin başında ise Kahramanmaraş geliyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un verdiği bilgiye göre Kahramanmaraş'ta bin 340 kalıcı konutun inşasına başlandı.
Toplu Konut İdaresi'nin (TOKİ) depremzedelerin barınması için konut inşası için seçilen yerlerden biri de Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi'nin (KSÜ) bilimsel araştırmalarının yapıldığı SEKAMER alanı.
Burası üniversiteye bağlı ziraat fakültesi tarafından bilimsel altyapı ve gen merkezi olarak kullanılan yaklaşık 400 dönümden oluşuyor.
Tarım amaçlı kullanılan bu alan, ceviz patenti ve araştırmaları açısından "kilit öneme sahip" yer olarak nitelendiriliyor.
Edinilen bilgiye göre 30 yıllık emek ve kaynak harcanan alanda bilimsel altyapısı olan ürünler yetiştiriliyor.
Buraya inşaat yapılmasına itirazlar var. Bilim insanları başta olmak üzere çevrecilerin tepkilerine rağmen alanın 135 dönümünde inşaat çalışmalarına ayrıldı. Kalan 250 dönümün, inşaat alanı olmaktan kurtarılması, çalışmaların başka yere yönlendirmesi gerektiği ifade ediliyor.
"Türkiye'nin 250 yılına hitap edecek arındırılmış genetik materyaller var"
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Sütyemez, bu alanda inşaat yapılmasına karşı çıkanlardan biri.
Sütyemez'e göre burası sadece Türkiye'de değil, dünyanın sayılı yerlerinden.
Depremzedelerin barınmasının önemli, öncelikli ve kritik olduğunu ancak onlar için daha sağlam ve daha geniş başka alanların seçilmesi gerektiğini vurgulayan Sütyemez, "30 yıllık emek ve kaynak kullanılarak kurulan bilimsel altyapıya yazık olacak" dedi.
"Türkiye'de tek, dünyada üç olan gen merkezi inşaat alanına çevrilmemeli"
Prof. Sütyemez, Kahramanmaraş'ta kalıcı konu için seçilen alanda 2 bin yıldır var olmayan bir altyapının kurulduğu ve şimdiyse buranın inşaat açıldığına işaret ederek, "Buradaki ceviz, antepfıstığı ve badem ağaçlarının sadece birer ağaç/bitki değil, Türkiye'nin en az 250 yılına hitap edecek arındırılmış genetik materyallerdir. Bir yönüyle bu genetik kaynaklar milyonlarca dolar edecek çok önemli ıslah materyalleridir" diye konuştu.
Cevizin Türkiye için stratejik öneme sahip bir ürün olduğunu vurgulayan Sütyemez, şöyle devam etti:
Cevizde ülkemizin gelecek yüzyıllarına hitap eden bu bilimsel alt yapının - ceviz araştırma uygulama alanlarının- devamlılığının sağlanması ülkemiz için çok önemlidir. Çünkü 2 bin yıldır kurulmayan, planlanmayan bir altyapı, KSÜ bünyesinde kurulmuştur. Bu altyapının gelecek nesillere aktarılması, bilimsel çalışmalar için çok önemlidir. Türkiye'de tek, dünyada üç tane olan gen merkezi inşaat alanına çevrilmemeli. Türkiye'nin 250 yıllık geleceğine hitabe eden bu bilimsel alt yapı-gen merkezi asla inşaat sahasına feda edilmemeli."
"Ceviz tescili ve akademik araştırmalar bakımından kritik bir alan"
Prof. Sütyemez, üniversite bünyesinde 1994'te başlayan ceviz araştırma, ıslah ve uygulama çalışmalarının sürdürüldüğünü, bugüne kadar çok önemli akademik araştırmaların yapıldığını söyledi.
Bunun amacının Türkiye'de ceviz çeşitlerinin kazandırılması olduğunu dile getiren Sütyemez, "Islah çalışmaları neticesinde 2009-2022 yılları arasında 22 ceviz çeşidinin tescilinin (patenti) de alındı" bilgisini paylaştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "her üniversitenin bir konuda çok iyi olması gerekir" sözünü hatırlatan Sütyemez, üniversitelerinin ceviz bakımından Türkiye'de marka olduğunu, dünyada da tanınır hale geldiğini ifade etti.
Sütyemez, "Geleceğe yönelik bilimsel altyapısı olamayan ülkelerin yarınları aydınlık olmaz" diyerek noktaladı.
KSÜ Ziraat Fakültesi'nin ceviz konusundaki katkıları
KSÜ Ziraat Fakültesi, ceviz genotip çeşitliliği (bitkisel altyapı) ile Türkiye'nin en önemli, dünyanın ise sayılı gen merkezlerinden.
Ceviz türünde bu çeşit gen merkezlerinde dünyada sadece 3 tane bulunuyor.
Bunlardan biri ABD'nin California eyaletindeki UC Davis Üniversitesi'ne bağlı, diğeri ise Fransa'da INRA.
Fakülte, Türkiye'de ceviz ıslahı ve tescili yapan ilk üniversite olma unvanına sahip.
Aynı zamanda Türkiye'de melezleme ıslahıyla çeşit geliştirip tescil eden ilk kurumlardan.
Yükseköğretim kurumlarının yanı sıra Türkiye'deki tüm kamu kurumları ve özel kuruluşlar içerisinde 22 ceviz çeşidiyle toplamda en fazla ceviz/meyve çeşidine sahip kurum.
Fakülte ceviz konusunda çok sayıda akademik yayın-tez-proje üretmiş olup bu çalışmalarını sürdürüyor.
Ceviz-meyve türündeki ıslah ve uygulamaya dönük çalışmalarla bu ürün yetiştiriciliğinde, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi tüm Türkiye'de "marka" konumunda.
Tarım ve Orman Bakanlığı sertifikasyon sistemine göre, Türkiye'de üretilen sertifikalı ceviz fidanlarının yüzde 100'ünün altyapısının teşkil edilmesi gibi konularda katkı sunuyor.
Türkiye'ye milyonlarca euroluk döviz girdisi
Uygulamaya yönelik çalışmalar neticesinde aşılı ceviz üretimi ve sertifikalı ceviz fidanı ihracatı göz önünde bulundurulduğunda Türkiye ekonomisine yılda yaklaşık 5 milyon olmak üzere 2016- 2022 yıllarında yaklaşık 30 milyon fidan ihracatı yapılarak milyonlarca euroluk döviz girdisi sağlandı.
Döner sermaye bakımından değerlendirildiğinde ise Türkiye'de ilk defa bir meyve çeşidinin 20 yıllığına özel sektöre satışı ve her yıl sertifikalı aşı materyali üretimlerinden önemli gelir elde edildi. Dünya ceviz yetiştiriciliğine yön verecek yeni çeşitlerde üretim aşamasına geçildi.
Ceviz konusunda Türkiye kamu kurumlarının yanı sıra birçok yerli ve yabancı üniversite ile işbirliği protokolleri yapıldı.
İstihdama katkıda da sağlandı. Ceviz çeşitlerinin özel sektöre devredilmesiyle bu çeşitlerin üretimi için önemli sayıda kişi istihdam edildi.
Üretilen ceviz fidanlarıyla Türkiye'nin değişik yerlerinde ceviz bahçeleri kurulmasında ve sonrasında kurulumundan sonraki süreçte çok önemli istihdamlar sürdü.
Öğrenci ve çiftçi uygulamalarına bakıldığında ise KSÜ SEKAMER bünyesinde ceviz, zeytin, antepfıstığı ve badem türlerinde kurulan bitkisel altyapı ve öğrenci uygulama çalışmalarıyla çiftçilere yönelik uygulamalar yapıldı.
Independent Türkçe
Sayfa başına git
