Arkeologların bir ortaçağ mezarlığı olduğuna inandıkları yerde bulunan bazı kafataslarında küçük delikler vardı - ya eski bir savaşın ya da korkunç bir tıbbi prosedürün kanıtı
Bir Pembrokeshire kasabasının multi-milyon sterlinlik yeniden inşası, eski bir mağazanın altında gömülü 300 kadar ceset bulunmasının ardından askıya alındı.
Arkeologlar, Haverfordwest'teki eski Ocky White mağazasının altında keşfedilen mezarlığın orta çağda Aziz Kurtarıcı Manastırı'nın bir parçası olabileceğine inanıyor. Dükkanın kendisi 2013 yılında kapandı.
18. yüzyıla kadar mezarlık olarak kullanılmış olabileceği düşünülmektedir.
Kazıyı Dyfed Archaeology Trust adına denetleyen Andrew Shobbrook, "Bir mezarlıkta olduğumuzu hemen hemen biliyorduk" dedi.
Andrew, "Bir şey bulacağımızı biliyorduk, çünkü site Haverfordwest'in Orta Çağ'dan kalma merkezinde yer alıyor," dedi . "Sadece kimse onun nerede olduğunu bilmiyordu. Ama kazmaya başlayana kadar ne bulacağını asla bilemezsin."
İnşaat çalışmaları geçici olarak askıya alınırken, arkeologlar harekete geçti ve bazılarının kafataslarında küçük delikler olan 307 iskelet ortaya çıkardı.
Andrew, ekibinin bazı "dokunaklı" keşifler yaptığını söyledi - böyle bir çocuk, elleri başının altına yerleştirilmiş ve sağ kolu koruyucu bir şekilde bebeğin etrafına yerleştirilmiş yaşlı bir yetişkinin üzerine yerleştirilmiş başka bir küçük vücut.
Gönüllülerden biri olan 71 yaşındaki Margaret Newton, "Kemiklerini yıkayabilmek ve onlar hakkında daha fazla şey öğrenebilmek bir ayrıcalık.
”Dişlerin o günlerde şeker içermediği için ne kadar iyi korunduğuna şaşıracaksınız. Kesinlikle büyüleyici ve bundan gerçekten keyif alıyorum.”
Andrew, kalıntıların en az üçte birinin çocuklara ait olduğunu söyledi, bu da 1200'lerin ortalarındaki yüksek bebek ölüm oranının bir göstergesi.
Altı aylık kazı çalışmalarının ardından toplanan bilgiler artık "bir yapbozun parçası" haline geldi ve Haverfordwest'in orta çağdan bu yana olan tarihinin bir resmini çizmeye yardımcı oluyor. İskeletler, 1246'da bir Dominik keşiş tarikatı tarafından kurulan ve 16. yüzyıla kadar kullanımda kalan Aziz Kurtarıcılar Tarikatı olduğu düşünülen yere yerleştirildi.
Yakındaki Haverford Kalesi harabeleri göz önüne alındığında, bazı cesetlerin Galli isyancı lider Owain Glyndwr'ın 1405'teki saldırısıyla bağlantılı olması muhtemel.
Kalıntılardan bazılarının kafataslarında küçük delikler olduğu bulundu - ilk başta savaşta olmakla tutarlı kafa yaralanmaları olduğuna inanılıyordu - ve yaralara oklar veya tüfek mermileri neden olmuş olabilir.
Başka bir olasılık da deliklerin, trepanlama adı verilen eski bir tıbbi prosedürün parçası olarak kasıtlı olarak açılmış olması .
Andrew, deliğin iyileşmediği bir yerde bir iskeletin ortaya çıkarıldığını ve bu nedenle prosedürün açıkça işe yaramadığını açıkladı.
Kemikler asla halka gösterilmeyecek. Bunun yerine, Andrew'un Haverfordwest'e olabildiğince yakın olmasını umduğu kutsanmış zeminde yeniden gömülmeye mahkumlar.
Ancak süreç devam ederken, insanlar pencerelerden bakıp neler olduğu hakkında daha fazla bilgi edinebildiler.
"Yerlilerin hepsiyle konuşurken hayrete düştüler" dedi. "İnsan unsuru ve daha önce gelen insanlarla gerçek bir bağlantı duygusu var."