Emniyet Genel Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlükleri'nin yaygınlaşması, medyanın etkinliği, teknolojik imkanlar ve kimliklendirmelerdeki ilerleme kayıp çocuk vakalarının yüzde 99'unun olumlu sonuçlanmasını sağlıyor
ABD'nin Texas eyaletinin Houston kentinde 2015'te köpeğiyle birlikte gezmeye çıkan ve kaybolan olduğu belirtilen Rudy Farias adlı çocuğun 8 yıl sonra bir kilisenin bahçesinde baygın halde bulunması ilginç bulunan haberlerin başında yer aldı.
Polis soruşturmasında ulaşılan yeni bilgiler, artık 25 yaşında olan Farias'ın hiç kaybolmadığını ortaya çıkardı.
Farias'ın kaybolduktan 2 gün sonra 8 Mart 2015'te eve döndüğü, kendisinin ve annesi Janie Santana'nın 8 yıl boyunca polislere yanlış isimler verdiği iddia edildi.
Her ne kadar bu olay farklı sonuçlandıysa gerçekten yaşanan kayıp vakaları yakınlarına büyük acılar yaşatıyor.
Hele bir de kaybolan çocuklarsa yaşanan panik katbekat artıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Nisan 2022'de dijital ortamda yayımlanan Gazete 2. Yüzyıl'da çıkan bir habere cevaben gönderdiği açıklamada kayıp müracaatı yapılmış ve bulunarak güvenlik birimlerine getirilen çocuklara dair bilgiler yer aldı:
Buna göre 2015 ile 2020 yılları arasında yaşanan olaylar şu şekilde:
Yıl Olay sayısı
2015 9 bin 538
2016 13 bin 914
2017 15 bin 319
2018 15 bin 374
2019 17 bin 339
2020 22 bin 380
Hepsini toplayınca 83 bin 864 gibi bir rakam ortaya çıkıyor.
TÜİK açıklamasında dikkati çeken vakaların neredeyse her yıl artması.
Kayıp çocuklarla ilgili araştırmalar yapan akademisyen Barış Tuncer, açıklanan verileri yetersiz bulmakla birlikte yıllar içindeki artışın en önemli nedeninin Türkiye'ye düzensiz göç olduğunu öne sürdü.
İçişleri Bakanlığı: Yüzde 99'u bulunuyor
Ancak Türkiye'de vatandaş ve yerleşik olarak kayıtlı yaşayan nüfus açısından bakılınca son yıllarda kayıp çocuklarının bulunma oranlarında çok ciddi bir artış var.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Ankara Milletvekili Murat Emir'in CİMER'e yaptığı başvuru üzerine dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu imzasıyla verilen yanıtta ise "1 Ocak 2014 - 1 Ocak 2019 tarihleri arasında ülkemizde kaybolan çocukların yüzde 99'u bulunarak ailelerine veya yakınlarına teslim edilmiştir" denildi.
Emniyet yetkilisi: Pek az vakada sonuca ulaşılamıyor
Konuyla ilgili olarak görüştüğümüz çocuk şube müdürlüğünde çalışan ancak adının açıklanmasını istemeyen bir emniyet yetkilisi, Soylu tarafından açıklanan oranların halen geçerli olduğunu belirterek, "Özellikle kayıp ihbarı verilen çocukların bulunma oranları neredeyse yüzde 98-99 bandında. Pek az vakada sonuca ulaşılamıyor" dedi.
Çocuk polislerinin etkinliğinin artması bulunmaları artırdı
Peki emniyetin dile getirdiği bu iddia doğru mu?
Bu soruyu Kayıp Yakınları Derneği Başkanı Zafer Bilici'ye sorduk.
Bilici de geçmişe göre kayıp vakalarını bulma oranlarının oldukça yükseldiğini mevcut kaybolma olaylarının önemli kısmının kendi isteğiyle kaçanlardan oluştuğunu belirtti.
Bilici'ye göre bulunma oranlarının yükselmesinde emniyet bünyesinde kayıp çocuk vakalarına bakan "çocuk polisleri" olarak çocuk şube müdürlüklerinin 2000'lerin başında kurulması ve günümüzde etkinliklerinin artması, medya ve sosyal medyanın yaygınlaşması, kimliklendirmelerin daha kolay yapılması ve teknolojinin de gelişmesinin etkili olduğunu kaydederek, kayıp çocukların çok küçük bir kısmı dışında bulunduklarını belirtti.
Bilici, özellikle "Çocuk Polisi" olarak bilinen çocuk şube müdürlüklerinin çok spesifik çalıştığını belirterek, "Türkiye'nin her yerindeki kayıp çocukları ortak bilgi bankalarında görüyor, araştırıyorlar. Geçmişte bu tür birimler yoktu. Abim kaybolduğunda hırsızlık büroya intikal ettirilmişti. Şimdi ise bu işte uzmanlaşmış insanlar var. Kayıp bürolarının bulunması da işi daha da kolaylaştırıyor" diye konuştu.
Az sayıda olsa bile bulunamayan çocukların kaçırılmadan kaynaklandığını aktaran Bilici, kaçırma vakalarının bazılarının da bazen pedofili eğilimi olan kişiler olduğunu öne sürdü.
"Kayıp ihbarı yapılanların çoğu 24 saat içinde bulunuyor"
3 yıl süreyle de İstanbul Emniyet Müdürlüğü Kayıp Şahıslar Büro Amirliği'nde çalışan emekli polis, dedektif Savaş Kurtbaba da Bilici gibi kayıp çocukların çok az bir kısmı dışında bulunduğunu söyledi.
İçişleri Bakanlığı tarafından açıklanan verilerin durumu ortaya koyduğunu vurgulayan Kurtbaba, "Türkiye'de iddia edildiği kadar kayıp çocuk vakası yok. Bir çocuk evden bir saat habersiz gitse o sırada ailesi karakola çocuğum kayboldu diye başvursa o bile kayıtlara girerek yıl sonunda kayıp çocuk ihbarı olarak görünüyor. Kayıp diye ihbar edilen çocukların çoğu 24 saatte hatta birçoğu ilk saatlerde bulunuyor. Rakamlar yüksek görünse bile gerçekten kaybolan, bunlar arasında bulunamayan çocuk sayısı çok az" ifadelerini kullandı.
Independent Türkçe