Dünya Mülteciler Günü!

Birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü'ne (UNHCR) göre 2022 yılında yaklaşık 20 milyon insan evlerini terk etmek zorunda kaldı. Bu, bir yılda kaydedilen en yüksek artış oldu.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) rakamlarına göre aynı dönemde, zengin ülkelerin mültecileri barındırmak için harcadıkları para üç kat arttı.

Bu rekor artışlar büyük ölçüde Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden kaynaklandı.

UNHCR, Ukrayna'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en hızlı insan göçüne sahne olduğunu ve 5,7 milyon vatandaşının Avrupa'nın dört bir yanına dağıldığını söylüyor. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Suriye'den aynı düzeyde göç dört yılda olmuştu.

Sonuç olarak Ukrayna, bir yıl içinde herhangi bir ülkenin aldığı en büyük miktarda yardım ve insani desteği aldı.

Ancak ihtiyaç içindeki Ukraynalılar uluslararası dayanışma görürken, özellikle iklim değişikliği, çatışma ve yoksulluk nedeniyle yaşayacak daha güvenli bir yer arayışıyla doğu Afrika ülkelerinden ayrılan insanlar yetersiz fonlarla karşı karşıya.

BBC'ye yaptığı açıklamada UNHCR, tüm mültecilere Ukraynalılara gösterilen "aynı şefkat ve bağlılığın" gösterilmesi gerektiğini söyledi. Bu duygu TikTok'ta Afganistan, Suriye ve Yemen'den genç mültecilerin aynı düzeyde destek talebinde bulundukları videolara da yansıyor.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Güney Sudan'daki çatışmalardan kaçan on binlerce insan, Afrika'daki en büyük mülteci nüfusuna ev sahipliği yapan komşu Uganda'ya gitti. Bugün 1,5 milyon mülteciye ev sahipliği yapan Uganda, zengin ülkelere Ukrayna'ya gösterdikleri dayanışmanın aynısını diğer ülkeler için de göstermeleri çağrısında bulundu.

BM, Uganda'nın "en yetersiz finanse edilen" ülkelerden biri olduğunu söylüyor.

Azalan fonlar

Hükümetler genellikle dış yardım için belirli bir fon ayırıyor; ancak bu para o ülkede mültecilere yapılan harcamalar için de kullanılabiliyor. Böylece başka ülkelere aktarılabilecek fonlar azalmış oluyor.

OECD Kalkınma Yardımı Komitesi Başkanı Carsten Staur, "Zaten kıt olan kaynakların bu kadar büyük bir kısmı bağışçı ülkelerdeki Ukraynalı ve diğer mültecilerin ağırlanmasıyla ilgili masraflara harcandığında, diğer göçmen ve mültecilerin olumsuz etkilenmiş olması mümkün" diyor.

Şu anda "buna dair somut kanıtlar" olmasa da, veriler en yoksul ülkelerin daha az destek aldığını gösteriyor.

Örneğin İngiltere'den veriler hükümetin, 2022 yılında ağırlıklı olarak Ukrayna ve Afganistan'dan gelen mülteciler için 3,7 milyar sterlin (4,7 milyar dolar) harcadığını gösteriyor. Bu rakam bir önceki yıla kıyasla 2,6 milyar sterlinlik (3,3 milyar dolar) bir artış anlamına geliyor. Aynı dönemde, İngiltere'nin Afrika'ya yönelik yardımları yaklaşık yüzde 20 oranında azaldı.

Resmi rakamlara göre Asya'ya yapılan yardımlarda da düşüş oldu.

UNHCR sözcüsü Olga Sarrado, Ukrayna ve diğer krizlere yönelik yardımlar arasında daha geniş çaplı küresel bir dengesizlik olduğunu doğruluyor. "Geçen yıl ilk kez ciddi kesintileri önlemek için acil bir çağrıda bulunmak zorunda kaldık" diyor.

"Ukrayna'daki savaş, siyasi irade olduğunda, mültecilere yönelik desteğin hızlı ve kapsamlı bir şekilde seferber edilmesinin ve insani ihtiyaçlara cevap verilmesinin nasıl mümkün olduğunu gösterdi.

"Aynı şefkat ve kararlılığın, dünyanın dört bir yanındaki diğer mültecilere ve çatışma ve güvensizlikten etkilenen insanlara da eşit şekilde gösterilmesi gerekiyor."

UNHCR, Ukrayna'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en hızlı insan göçüne sahne olduğunu söylüyor.

2022'de fonların yüzde 87'si Ukrayna'ya

Dünya genelinde çatışma, kötü muamele ve şiddet nedeniyle yerinden edilmiş 110 milyondan fazla insan var.

İtalya, Yunanistan ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelere ulaşan küçük tekneler medyanın ilgisini daha çok çekerken, bunlar toplam resmin küçük bir kısmını temsil ediyor.

BM'ye göre mültecilerin yüzde 75'ine düşük ve orta gelirli ülkeler ev sahipliği yapıyor; dünyanın en yoksul ülkeleri ise toplam mültecilerin yüzde 20'sini barındırıyor.

Evlerinden kaçmak zorunda kalanların çoğunluğu (%58) daha güvenli olmak için kendi ülkeleri içinde farklı bölgelere taşınıyor.

Development Initiatives (Kalkınma Girişimleri) tarafından toplanan verilere göre Ukrayna 2022 yılında 4,4 milyar dolar ile bir yıl içinde bir ülkeye bağışlanan en büyük insani yardım miktarını aldı.

Bu rakam savaşın etkilerini hafifletmek için talep edilen fonların yüzde 87'sine tekabül ediyor.

BM'nin nüfusun yarısından fazlasının yeterince beslenemediğini söylediği Yemen'de bir yılda alınan fonların toplama oranı yüzde 54, Suriye'de yüzde 49, Myanmar'da yüzde 41 olmuştu.

BBC Türkçe