Bu Tutum Çocukların Özgüvenini Yok Ediyor!

Gazeteci ve yazar Jennifer Breheny araştırmaları doğrultusunda çocukların özgüven problemi yaşamasına neden olan, ebeveynlerin yaptığı en önemli hatayı açıkladı.

Ödüllü gazeteci, 2020'de Harvard Eğitim Enstitüsü'ndeki bir araştırmacının yardımıyla türünün ilk örneği diye nitelenen bir ebeveynlik anketi gerçekleştirmişti.

Çocukların ve ebeveynlerin hissettikleri baskıyı ve baskının kökenini araştıran Breheny, "Never Enough: When Achievement Pressure Becomes Toxic and What We Can Do About It" (Asla Yeterli Değil: Başarı Baskısı Ne zaman Zehirli Hale Gelir ve Bu Konuda Ne Yapabiliriz?) adlı bir kitap da yayımlamıştı.

Gazeteci, son olarak CNBC'de yazdığı bir yazıda çocukların özgüvenini ve özsaygısını zedeleyen ebeveynlik tarzını ele aldı.

Ona göre çocuk yetiştirirken yapılan en büyük yanlışlardan biri "eleştirel ebeveynlik".

Yazar, ebeveynlerin takındığı fazla eleştirel tutumun çocuklarda "sahte benliklerin" oluşmasına sebebiyet verebileceğini ifade ediyor.

Sahte benlik nedir?

"Başarılı ebeveynler eleştirel bir tarzı takip etmez" diyen yazar, sözlerini şöyle sürdürüyor:

Bir ebeveyn eleştirel olursa (örneğin, "Neden kardeşin gibi değilsin?" dediğinde) veya sevgilerini koşulluymuş gibi sunduklarında (örneğin, "Bu dönem senden başarılı olmanı bekliyorum" dediğinde) çocuk da kusurlu olduğunu düşünmeye başlar.

Buna göre çocuklar, söz konusu acı verici duyguyla başa çıkabilmek için, ebeveynlerinin istediği veya ihtiyaç duyduğu kişiye dönüşme amacıyla gerçekte kim olduklarını saklamayı öğreniyor.

Bu da çocukların, psikologların "sahte benlik" dediği yapay bir kişilik geliştirmesine yol açıyor.

Uzmanlara göre bu yapay kişilik, çocuğun hayatta kalmak için ihtiyaç duyduğu sevgi ve desteği elde etme amacıyla uygulamaya koyduğu bir strateji.

Sonuçta çocukların kendine güvenlerini kaybetmeleriyle ve özsaygılarını yitirmeleriyle sonuçlanabiliyor.

Breheny, "En güçlü ve en dayanıklı çocukları yetiştiren ebeveynler, onların hata yapmalarına ve başarısızlıktan korkmamalarına olanak tanıyan bir ortam yaratır" diyor:

Sahte benlik zamanla yanlış arkadaşları, partnerleri veya kariyerleri seçmelerine yol açabilir çünkü aslında başka birinin hayatını yaşıyorlar.

Başarılı ebeveynler neyi farklı yapıyor?

Yazara göre iyi ebeveynler, çocuklarına "Seni seviyorum ama yaptığın bu eylemi sevmiyorum" diyebilmeli.

Bu ikisini net bir şekilde ayırabildiklerinde çocuk da kendi değerini "iyi" ya da "kötü" davranışlarına bağlamamış oluyor.

"Bu, çocuğunuzun davranışlarıyla ilgili beklentilerinizin olmaması gerektiği anlamına gelmez" diyen Breheny, şöyle ekliyor:

Endişelerinizi ifade ederken dikkatli olmanız gerekir. Bir çocuk değerlerimizle ya da umutlarımızla bağdaşmayan davranışlarda bulunduğunda, hayal kırıklığını ifade ederken bile yine de sıcaklık göstermemiz gerekir.

Fransa'daki Notre Dame Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma,  şefkatli bir ailede büyüyen çocukların, yetişkinlikte depresyon ve kaygı geliştirme ihtimallerinin daha az olduğunu ortaya koymuştu.

Breheny, ebeveynlerin bu şefkati oyunlar aracılığıyla verebileceği görüşünde:

Oyuna zaman ayırmadığımızda, çocuklarımızla kurabileceğimiz en kaliteli etkileşimleri, yani eşit bireyler olarak birlikte bir şeye kendimizi verme fırsatını kaçırıyoruz.