'Büyük Alevi Kurultayı' İçin Çağrı!

İstanbul'da ay sonunda yapılacak "Büyük Alevi Kurultayı"nda bir üst çatı kurulmasının planlandığı iddia ediliyor. Amaç, Aleviler arasındaki birliği kuvvetlendirmek. Kurultayın düzenleyicilerinden Celal Fırat sorularımızı yanıtladı

Yedi Alevi sivil toplum kuruluşu (STK) dün ortak bir metin ile 25 Aralık 2022 Pazar günü İstanbul Yenikapı'da yapılacak "Büyük Alevi Kurultayı" için çağrı yaptı.

"Laik ve demokratik bir Türkiye için Büyük Alevi Kurultayı'nda buluşuyoruz" başlıklı çağrı metninde Alevilere yönelik tarihteki ayrımcılıklardan örnekler verildikten sonra şunlar kaydedildi: 

Bu ayrımcı ve yok sayan tavır, bugün de torba yasalar çıkartarak Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevleri Başkanlığı kurarak, inancımızı bir kültür, ibadetimizi folklorik bir imge, ibadethanemizi de kültür evi olarak görmeye devam etmektedir. Alevi toplumunun temsiliyeti olan kurumların fikri dahi alınmadan oluşturulan, Alevi - Bektaşi Kültür ve Cemevleri Başkanlığı eliyle kendi Alevi'sini yaratma arzusu ile yeni federasyonlar kurdurarak 'böl, parçala, yönet' politikasını uygulamaya başlamışlardır.

Eleştirilere ve fikir ayrılıklarına neden oldu

İktidarın girişimiyle oluşturulan ve önümüzdeki günlerde resmen faaliyete geçmesi beklenen Alevi - Bektaşi Kültür Ve Cemevleri Başkanlığı, Alevi kamuoyunda tepkilere ve görüş ayrılıklarına yol açtı. 

En temel eleştiri düzenlemede cemevlerine ibadethane tanımı yapılmaması. Eleştirenler çoğunlukta olmakla birlikte alınan kararları destekleyenler de var.

Üst bir yapı kurulacağı iddia ediliyor

Independent Türkçe'nin edindiği bilgiye göre kurultayın amaçları arasında seçim öncesi ve Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevleri Başkanlığı'nın resmen faaliyete başlamasının yakınlaştığı bugünlerde Alevi STK'ları arasında işbirliğini artırmak ve bir üst yapı oluşturarak temel konularda ağız ve tavır birliği geliştirmek. 

Farklı dini kesimler ve STK'lar da davet edilip, işbirliği istenecek

Daha detaylı bilgiler almak için kurultaya çağrı yapan 7 STK'dan biri olan Alevi Dernekleri Federasyonu Başkanı Celal Fırat ile konuştuk. 

Fırat, oldukça geniş kapsamlı gelişecek kurultay için Türkiye genelindeki yüzlerce cemeviyle ve Alevi kurumuyla temas kurulduğunu söyledi.

Celal Fırat, kurultaya sadece Alevilerin değil, çeşitli dini kesimlerin temsilcilerinin, STK yöneticilerinin ve kanaat önderlerinin de çağrılacağını kaydetti.

"Alevilerin sorunlarını anlatıp çözüm için işbirliği isteyeceğiz" diyen Fırat, "Bizler aynı zamanda laik ve demokratik Türkiye istiyoruz" ifadelerini kullandı.

Laik demokratik bir ülke isteğinin sadece kendilerinin değil herkesin talebi olduğunu aktaran Fırat, "Türkiye’de yaşayan her kesimden insan artık birbirlerinin sorunlarını da sahiplenmeli. Bu konularda bir yakınlaşma ve işbirliğini artırma hedefindeyiz" dedi.

Kurultaya Alevilerden çağrılmayanlar da olacak

Alevi- Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı'na açıktan destek veren veya kendilerine yönelik ağır ifadeler kullanan kimi Alevi kurumları ve temsilcilerini çağırmayacaklarını söyleyen Fırat, yapılan düzenlemenin iktidarın kendi Alevi'sini yaratma projesinin bir parçası olduğunu iddia etti.

"Hınzır paşalar çok ama ezici çoğunluk aynı görüşte"

Fırat, Aleviler arasında halen Aleviliğe ihanet ettiği iddia edilen kişileri adlandırmak amacıyla kullanılan "Hınzır Paşa" deyimine atıfta bulunarak, şunları söyledi:

"Alevi toplumu içinde "Hınzır Paşa"lar yok mu? Var. Hem de çok. Ama buna karşın gerek kurumların gerekse Alevi toplumun ezici çoğunluğu sorunlarımızın çözümüne ve taleplerimize dair aynı görüşteler. Alevilikteki 'yol bir, sürek bin bir' sözüne uygun olarak ifade şekillerinde farklılıklar olsa dahi yolumuz aynı. Birileri Aleviler içinde farklılık ve farklı düşünceler var gibi yansıtmaya çalışsa bile bu doğru değil. Yapacağımız kurultayda aramızdaki birlik ve dayanışma daha net görülecek. Mesajlarımızı orada gayet açık dile getireceğiz." 

 Pir Sultan Abdal'ı astırdığı iddia edilen "Hınzır Paşa" kimdir?

"Hınzır Paşa" deyimi Aleviler arasında, 16. yüzyılda Sivas'ın Banaz köyünde yaşadığına inanılan ve Aleviliğin "Yedi Ulu Ozanı"ndan biri olarak kabul edilen Pir Sultan Abdal'ı astırdığı öne sürülen "Hızır Paşa" adlı kişiye atfen söyleniyor.

Tarihsel olarak yaşayıp yaşamadığı net olarak bilinmese de Alevi söylencelerinde adı sıklıkla geçiyor. 

İddiaya göre Hızır, Pir Sultan'ın talibi bir Aleviyken okumak için gittiği İstanbul'da inancını bırakıp Osmanlı saffında yer alır.

Vali olarak gönderildiği Sivas'ta Alevilere baskıya başlayıp, inancını bırakmaya zorladığı ancak "Dönen dönsün, ben dönmem yolumdan" diyen eski dedesi Pir Sultan Abdal'a hem eziyet ettirdi hem de en sonunda asarak idam ettirdi.

Bundan dolayı Aleviler arasında kendilerine ihanet ettiği düşünülen kişileri Hızır Paşa'dan yola çıkarak "Hınzır Paşa" diye tanımlama alışkanlığı bugüne kadar geldi.